“Torba Yasa” olarak tabir edilen 6824 s. “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle
Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ” pek
çok konuda yenilikler getirmiştir. Bizde bu yazımızda Genel Sağlık Sigortası konusunda
getirilen düzenlemeleri ele alacağız.
Konunun daha iyi anlaşılabilmesi için Genel Sağlık Sigortası`na ilişkin kısa bir açıklama
yapmak yerinde olacaktır.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI(GSS) NEDİR?
Konuya ilişkin bir tanımlama 5510 s. Yasa`da yapılmıştır. Buna göre; “Kişilerin öncelikle
sağlıklarının korunmasını, sağlık riskleri ile karşılaşmaları halinde ise oluşan harcamaların
finansmanını sağlayan sigorta ” olarak tanımlanmıştır 1 .
GSS`li olmanın temel koşulu “Türkiye`de ikamet etmek” olarak gösterilmiştir 2 .
GSS KAPSAMINDA OLANLARLA İLGİLİ NASIL BİR SINIFLANDIRMA SÖZ
KONUSUDUR?
GSS kapsamındaki kişileri genel olarak üç gruba ayırabiliriz. Buna göre;
1. Çalışarak ve çalışma geliri üzerinden prim ödenmesi, gelir ve aylık alma
nedeniyle GSS kapsamına alınanlar ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler,
2. Çalışmaya bağlı geliri olmayan ancak gelir testine dayalı olarak GSS primi
ödeyerek GSS kapsamına alınanlar,
3. Geliri düşük ya da olmaması nedeniyle, primleri devlet tarafından ödenerek
GSS kapsamına alınanlar olarak sınıflandırma yapabiliriz.
Görüldüğü üzere GSS`li olanlar sayesinde “bakmakla yükümlü olduğu kişiler” de belli
şartlar dâhilinde yararlanabilmektedir. Bakmakla yükümlü olunan kişiler ise; eş, çocuklar,
ana-baba olarak sayabiliriz.
GSS`ye ilişkin genel nitelikte bir açıklamadan sonra Torba Yasa ile konuya ilişkin
getirilen değişiklikleri ele alabiliriz.
DÜZENLEMEYLE GELİR TESTİNE DAYALI OLARAK GSS`Lİ OLANLARIN
PRİMİ NE KADAR OLDU?
1 5510 s. Kanun md. 3.
2 5510 s. Kanun md. 60.
2017 yılı için yaşadığı hane içindeki geliri yapılacak gelir testinde 592,5 TL`nin üzerinde
olanlar gelir testine dayalı olarak GSS primi yükümlüsüdür.
Düzenlemeyle birlikte gelir testine dayalı olarak GSS kapsamında olanların
primlerinin belirlenmesinde asgari ücretin esas alınacağı belirtilmiştir 3 . Görüldüğü üzere
gelir testinde daha yüksek aile içi gelir çıksa da bu kişilerin prime(GSS) esas kazançları sabit
olarak asgari ücret üzerinden belirlenecektir.
Asgari ücret 2017 yılı için 1.777,50 TL olarak belirlenmiş olup, gelir testine tabi olarak
GSS primi ödeyen kişilerin GSS primleri bu rakam üzerinden belirlenecektir.
Yine Torba Yasa ile birlikte gelir testi kapsamında GSS prim ödeme yükümlüsü
olan kişilerin ödeyecekleri GSS prim oranı % 3 olarak belirlenmiştir 4 . Buna göre 2017
yılı için gelir testine bağlı olarak GSS prim ödeme yükümlüsü olan kişilerin ödemesi
gereken tutar 53,325 TL olarak belirlenmiştir. Belirtmiş olduğumuz üzere tutar bu kişiler
açısından sabittir.
GEÇMİŞ DÖNEM GSS BORÇLARINA İLİŞKİN BİR DÜZENLEME VAR MI?
Gelir testine hiç başvurmayanlardan 2017 yılının Nisan ayından 2018 Nisan ayına kadar
12 aylık süre içinde gelir testine başvuran kişilerin genel sağlık sigortası primleri yapılan gelir
testi sonucuna göre tescil başlangıç tarihinden itibaren yapılan gelir testi sonucuna göre
hesaplanır 5 .
Gelir testine bağlı olarak GSS prim ödeme yükümlüsü olan kişilerin, genel sağlık
sigortalılığından kaynaklanan prim borçlarının, 1 Nisan 2017 tarihinden önceki döneme
ilişkin olarak tahakkuk ettirilen veya ettirilecek gecikme cezası ve gecikme zamlarının
tamamının tahsilinden vazgeçilecek 6 .
Ödenmemiş olan aylık GSS borcu aslının ait olduğu aya ilişkin tutarının;
- 53,325 TL veya daha fazla olması halinde 53,325 TL üzerinden,
3 6824 s. Kanunun 14 üncü maddesi ile 5510 s. Kanunun 80 inci maddesinde değişiklik yapılmıştır. İlgili
değişiklikte; “60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılanlar için 82
nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt sınırının otuz günlük tutarı, prime esas kazanç tutarı
olarak esas alınır. ” denilmiştir. Böylece gelir testine dayalı olarak GSS kapsamında olanların, sırf aile içi gelir
yüksek olduğu için yüksek GSS primi ödeme yükü üzerlerinden alınmıştır.
4 6824 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 5510 s. Kanunun 81 inci maddesine “Ancak, 60 ıncı maddenin birinci
fıkrasının (g) bendine tabi olanlar için genel sağlık sigortası primi, prime esas kazancın %3ü olup, bu oranı
%12ye kadar artırmaya Bakanlar Kurulu yetkilidir.” cümlesi eklenmiştir. Görüldüğü üzere gelir testine dayalı
olarak GSS prim ödeme yükümlülerinin prim oranları % 3 olarak belirlenmiştir. Ancak Bakanlar Kurulu gerekli
görmesi halinde bu oranı 4 katına kadar yani % 12`ye çıkarmaya yetkili kılınmıştır. Şu hususu da belirtmek
gerekir ki bu kapsamdaki kişilerin ağır prim yükü altında ezilmesi önlenmiş, daha düşük tutarlarda prim
ödeyerek GSS kapsamında sağlık hizmetlerinden yararlanması yolu açılmıştır. Bu düzenleme aynı zamanda daha
düşük prim borcu sayesinde sistemin sürdürebilirliği açısından da olumlu olmuştur.
5 6824 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 5510 s. Kanuna eklenen geçici 73 üncü maddenin I inci fıkrası.
6 6824 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 5510 s. Kanuna eklenen geçici 73 üncü maddenin II inci fıkrası.
- 53,325 TL`den az olması durumunda ise tahakkuk eden borç tutarı üzerinden prim
borcu yeniden hesaplanır 7 .
Hesaplanan yeni borcun 01.04.2017 tarihini takip eden aybaşından(01.05.2017) itibaren
on iki ay içinde peşin veya taksitle ödenmesi halinde, bu tutara bu maddenin yürürlüğe girdiği
tarihten ödeme tarihine kadar geçen süre için herhangi bir faiz uygulanmayacaktır 8 .
Maddenin yürürlüğe girdiği 1 Nisan 2017 tarihinden önce zorunlu genel sağlık
sigortalılığından kaynaklanan prim borcu bulunanlar, kanunda belirtilen sağlık hizmetlerinden
yararlanma şartlarını 9 taşımaları halinde, prim borçları dikkate alınmaksızın 1 Nisan 2017
tarihinden itibaren yukarıda belirtmiş olduğumuz 12 aylık sürenin sonuna kadar(Mayıs 2018`e
kadar) sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanacaklardır 10 .
Av. Erdoğan KAYA
www.gurselavukatlik.com
7 6824 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 5510 s. Kanuna eklenen geçici 73 üncü maddenin III üncü fıkrası.
8 6824 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 5510 s. Kanuna eklenen geçici 73 üncü maddenin III üncü fıkrası.
9 5510 s. Kanun md. 67.
10 6824 s. Kanunun 15 inci maddesi ile 5510 s. Kanuna eklenen geçici 73 üncü maddenin III üncü fıkrası.
YORUMLAR